“Thanh trừng hàng loạt” trong cơ quan mật vụ Nga FSB?

Cuộc chiến ở Ukraine không diễn ra theo cách mà Putin tưởng tượng. Theo một báo cáo, ông chủ Điện Kremlin cảm thấy bị phản bội và đang thực hiện một cuộc “thanh trừng hàng loạt” trong hàng ngũ của chính mình: hơn một trăm nhân viên mật vụ được cho là đã bị sa thải hoặc bị bắt.

Kể từ khi Nga bắt đầu xâm lược Ukraine, ông Vladimir Putin đã nhiều lần tuyên bố rằng “hoạt động quân sự đặc biệt” đang diễn ra theo đúng kế hoạch. Nhưng trong nhiều tuần, rõ ràng là Tổng thống Nga dường như không hài lòng với cách mà cuộc xâm lược đang tiến triển. Vì tức giận về “những tổn thất đáng kể” và thông tin sai lệch từ các cố vấn của mình, Putin đã quản thúc một tướng cấp cao của cơ quan mật vụ Nga FSB, Sergei Beseda, quản thúc tại gia. Bây giờ một “cuộc thanh trừng hàng loạt” dường như đang diễn ra sau đây: Theo nghiên cứu của nhóm điều tra Bellingcat, khoảng 150 đặc vụ FSB đã bị sa thải, một số người trong số họ bị bắt.

“Tôi có thể nói rằng mặc dù một số lượng đáng kể trong số họ không bị bắt, nhưng họ sẽ không còn làm việc cho FSB nữa”, giám đốc điều hành Bellingcat, Christo Grozev nói với kênh YouTube Popular Politics. Gần đây, các sĩ quan FSB được cho là đã khám xét hơn 20 ngôi nhà của các đồng nghiệp bị tình nghi có liên hệ với các nhà báo. Anh ấy không nêu nguồn cung cấp thông tin. Các mật vụ bị sa thải làm việc cho Cục 5 của FSB, cơ quan chịu trách nhiệm hoạt động gián điệp và kiểm soát các nước thuộc Liên Xô cũ, đặc biệt là Ukraine. Bộ phận được thành lập vào năm 1998 khi Putin là giám đốc của FSB.

Người đứng đầu bộ phận cũ, Sergei Beseda, được cho là đã bị đưa đến Lefortovo, một nhà tù khét tiếng ở ngoại ô Moscow. Nhà báo điều tra Nga và chuyên gia Điện Kremlin Andrei Soldierov tường thuật trên Twitter. Beseda bị quản thúc tại gia vào tháng 3 cùng với cấp phó Anatoly Boljuch. Chính thức, vị tướng này bị buộc tội không trung thành. Nhưng lý do thực sự của việc giam giữ là ông ta “đã báo cáo thông tin sai cho Điện Kremlin về tình hình thực tế ở Ukraine trước cuộc xâm lược”, Grozev nói.

Với việc bắt giữ Beseda ở Lefortovo, Putin đang gửi một “thông điệp rất mạnh mẽ” tới giới tinh hoa khác ở Nga, chuyên gia an ninh Soldierov nói với Thời báo Anh. Nhà tù đã được sử dụng như một cơ sở tra tấn của cơ quan mật vụ Liên Xô KGB ở Liên Xô trong cuộc Đại thanh trừng của Stalin. Soltov nói: “Putin có thể rất dễ dàng sa thải ông ta hoặc cử ông ta đến một công việc trong khu vực ở Siberia. “Lefortovo không phải là một nơi tốt đẹp, và việc gửi cho anh ta đến đó là một tín hiệu cho thấy Putin xem xét vấn đề nghiêm túc như thế nào.”

Nhưng cũng có thể Beseda bị nghi ngờ đã chuyển thông tin cho CIA, Soldierov viết trong một bài báo cho Moscow Times. Trước khi trở thành người đứng đầu Cục 5 tại FSB, Beseda làm việc trong lĩnh vực phản gián. Ông Soldierov nói có phải là điệp viên hai mang hay không, điều đó sẽ xác nhận những nghi ngờ của Điện Kremlin rằng thông tin trước về cuộc xâm lược Ukraine đã bị rò rỉ cho tình báo Mỹ. Soldierov viết rằng mặc dù không tin vào điều đó, nhưng ông cho rằng việc Putin tìm kiếm ai đó để đổ lỗi là điều điển hình. Có thể “đổ tội cho kẻ phản bội” là một điều “rất Nga”. Trong một bài phát biểu đáng lo ngại vào tháng trước, Putin đã tuyên bố “thanh trừng” những “kẻ phản bội” khỏi Nga.

Trong những năm dẫn đến cuộc xâm lược, Cục 5 của FSB đã tích cực cố gắng gây bất ổn cho Ukraine, Grozev nói. Ngoài việc đào tạo các chính trị gia thân Nga, các đặc vụ còn muốn khuấy động tình trạng bất ổn giữa các nhóm cực hữu ở miền tây Ukraine. Giám đốc điều hành Grozev của Bellingcat tin rằng cơ quan tình báo Nga đã phung phí “hàng tỷ đô la” khi cố gắng đảm bảo sự ủng hộ của các “chính trị gia mờ ám” ở Ukraine trước cuộc chiến. “Từ năm 2014 đến nay, từ 140 đến 150 quan chức FSB đã có ngân sách không giới hạn để tuyển dụng người Ukraine ở tất cả các cấp”, ông nói với The Times vào tháng trước.

Một phần lớn số tiền được cho là đã dành cho những chuyến du lịch đắt đỏ của tân binh Ukraine tới Thái Lan, Síp hay Maldives. Tuy nhiên, FSB đã thất bại hoàn toàn trong việc tạo ra bất ổn ở Ukraine, Grozev nói.