Link Video: https://youtu.be/xKI1CTrUwtA
Luật sư nhân quyền quốc tế Kurtulus Bastimar vừa nhận được phán quyết của Nhóm Công tác Liên hợp quốc về Bắt giữ Tùy tiện (UNWGAD) hôm 25/10, tuyên bố rằng việc chính quyền Việt Nam bắt giam và xét xử nhà báo Phạm Đoan Trang là vi phạm 5 khoản mục về việc giam giữ tùy tiện, chiếu theo các điều khoản của Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị.
Ngoài ra, ông cho biết phán quyết của UNWGAD không công nhận quyền công tố của Viện Kiểm Sát Nhân dân vì cơ quan này không độc lập.
Sau đây là nội dung trao đổi giữa luật sư Bastimar ở Thổ Nhĩ Kỳ với VOA.
VOA: Kính thưa ông Bastimar, trước hết xin chúc mừng ông về vụ kiện Phạm Đoan Trang. Ông có thể cho chúng tôi biết một số chi tiết về Phán quyết của Nhóm Công tác Liên hợp quốc về Bắt giữ Tùy tiện (UNWGAD) đối với trường hợp của Phạm Đoan Trang mà ông vừa nhận được ngày hôm qua?
Ông Bastimar: Trước hết, xin cảm ơn Đài tiếng nói Hoa Kỳ rất nhiều đã cho tôi cơ hội phát biểu trên đài hôm nay.
Và tôi rất vui mừng thông báo rằng chúng tôi đã thắng kiện vụ Phạm Đoan Trang. Và đó là một trường hợp thực sự quan trọng và tôi muốn thông báo rộng rãi, dù nội dung hơi dài, nhưng tôi sẽ cố gắng tóm tắt.
Nhóm Công tác về Bắt giữ Tùy tiện của Liên Hợp Quốc trước hết đã ra phán quyết rằng Phạm Đoan Trang bị bắt mà không có lệnh bắt nào. Và đó là lý do tại sao các quyền của cô ấy theo Điều 9 của Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị đã bị vi phạm, và Nhóm Công tác của Liên Hợp Quốc cũng đã ra phán quyết rằng Phạm Đoan Trang không được thông báo về các cáo buộc, về lý do bị bắt. Và đó là lý do tại sao quyền của cô ấy theo Điều 9 cũng bị vi phạm.
Nhóm Công tác về Giam giữ Tùy tiện của Liên Hợp Quốc kết luận rằng Phạm Đoan Trang không được phép khiếu nại về việc tạm giam kể từ khi bị bắt.
Điều đó có nghĩa là quyền của cô ấy về quyền được khắc phục hiệu quả theo Điều 2 của Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị đã bị vi phạm.
Đó là một vi phạm nhân quyền thực sự quan trọng vì điều đó có nghĩa là cô ấy không thể phản đối quyết định của các cơ quan có thẩm quyền để phản đối phán quyết này.
Và điểm quan trọng nhất khác, khiến phán quyết này trở nên quan trọng trong mắt tôi là Nhóm công tác của Liên hợp quốc đã tuyên bố rõ ràng rằng Viện kiểm sát nhân dân không phải là một cơ quan độc lập.
Vì vậy, trong quyết định mà chính phủ tuyên bố hoặc biện hộ rằng lệnh bắt đã được Viện Kiểm sát Nhân dân phê chuẩn, nhưng Nhóm Công tác của Liên hợp quốc đã quyết định rõ ràng rằng cơ quan tư pháp này không có thẩm quyền.
Vì vậy, đây là điểm quan trọng nhất mà tôi muốn quý vị lưu ý.
Và khi nói đến Điều 117 hoặc Điều 88 sửa đổi [Bộ luật Hình sự Việt Nam], Nhóm Công tác của Liên hợp quốc về khoản 68 đã nêu, trong trường hợp của Phạm Đoan Trang, chính phủ Việt Nam không thể viện dẫn Điều 117 hoặc 88 như một phương tiện pháp lý vì những điều khoản này của Bộ luật hình sự Việt Nam quá mơ hồ và quá rộng, điều đó có nghĩa là bất kỳ cá nhân nào sống ở Việt Nam cũng không thể hiểu được khi họ đọc những điều khoản này cấu thành tội phạm nên họ không thể điều chỉnh quyết định của mình theo luật này.
Vì vậy, chẳng hạn họ không biết điều gì cấu thành tội tuyên truyền chống nhà nước nhằm lật đổ chính phủ bởi vì chính phủ có thể dễ dàng viện dẫn bất kỳ hành động hoặc thiếu sót nào của cá nhân hoặc công dân Việt Nam để khiến họ phải chịu trách nhiệm tuyên truyền chống nhà nước và lật đổ nhà nước.
Và một vi phạm khác như đã trình bày của Nhóm Công tác Liên hợp quốc mà tôi muốn các bạn chú ý là đoạn 77 trong đó Nhóm Công tác của Liên hợp quốc đã nêu rõ rằng hành vi của Phạm Đoan Trang, mà họ chắc chắn có thể thuộc phạm vi của Điều 19 và 22 của Công ước cụ thể là quyền tự do bày tỏ chính kiến và tự do ngôn luận, vì vậy Nhóm Công tác của Liên hợp quốc đã ra phán quyết rằng chính quyền không thể giam giữ, không thể bắt Phạm Đoan Trang dựa vào hành động của Phạm Đoan Trang, vì cô ấy là một tác giả đoạt giải thưởng, cô ấy là một blogger và nhà báo.
Vì vậy, cô ấy có quyền tham gia vào các hoạt động xã hội để thực hiện các nghiên cứu, phân tích. Và chỉ vì cô ấy đã thực hiện các quyền dân sự và chính trị của mình và đó là lý do tại sao cô ấy bị bắt. Cô ấy đã bị giam giữ.
Và đó là lý do tại sao Nhóm Công tác của Liên hợp quốc đã ra phán quyết rằng quyền của cô ấy được tham gia vào các hoạt động xã hội hoặc các vấn đề công cộng cũng bị vi phạm, cụ thể là Điều 25 (a).
Và ở điểm cuối cùng, Nhóm Công tác của Liên hợp quốc về giam giữ tùy tiện đã tuyên bố cô ấy có quyền được xét xử công bằng. Điều này thực sự quan trọng.
Quyền được xét xử công bằng của cô cũng bị vi phạm vì việc chậm đưa Phạm Đoan Trang ra xét xử.
Đó là một thời gian [tạm giam] rất dài và không có bất kỳ lời biện minh nào. Và đó là lý do tại sao quyền được xét xử công bằng của cô ấy đã bị vi phạm nghiêm trọng.
Và hạng mục cuối cùng mà Tổ công tác phát hiện vi phạm là Nhóm công tác ra phán quyết rằng việc tạm giam Phạm Đoan Trang chắc chắn là có lý do chính trị, vì vậy cô ấy đã bị bắt từ khi cô ấy thực hiện quyền chính trị.
Cô ấy được coi là một nhà hoạt động và bảo vệ nhân quyền. Nhưng điểm đáng chú ý là chính phủ Việt Nam đã bắt và giam giữ cô ấy dựa trên lý do chính trị và đó là lý do tại sao Nhóm Công tác Liên Hợp Quốc yêu cầu chính phủ Việt Nam trả tự do cho thân chủ Phạm Đoan Trang ngay lập tức và vô điều kiện.
VOA: Xin ông cho biết các bước tiếp theo của mình trong trường hợp này và điều gì xảy ra nếu chính phủ Việt Nam không tuân thủ Ý kiến của Nhóm Công tác? Chúng ta đều biết rằng Việt Nam là thành viên của Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị.
Ông Bastimar: tôi nghĩ rằng chính phủ Việt Nam sẽ không phớt lờ hay không tuân thủ phán quyết này bởi vì khi chúng tôi bắt đầu đưa trường hợp của Phạm Đoan Trang ra các cơ quan quốc tế cụ thể là Nhóm Công tác Liên Hợp Quốc, cô ấy có thể bị kết án 20 năm hoặc lâu hơn, nhưng sau khi chúng tôi đệ trình lên Nhóm Công tác Liên Hợp Quốc, mức phạt tù có thể được giảm xuống còn ba năm.
Vì vậy, chúng tôi đã đạt tiến bộ rất nhiều về điều đó. Và bước tiếp theo mà tôi sẽ làm với tư cách là luật sư quốc tế của cô ấy là nâng cao nhận thức về phán quyết này và sự hợp tác với các tổ chức nhân quyền quốc tế để theo dõi và ủng hộ phiên tòa của cô Phạm Đoan Trang ở Việt Nam.
VOA: Từ hai vụ mà ông đã thực hiện, vụ Phạm Đoan Trang và vụ Lê Hữu Minh Tuấn, ông nghĩ gì về tình hình nhân quyền và tự do báo chí ở Việt Nam?
Ông Bastimar: Tự do báo chí và nhân quyền của Việt Nam chắc chắn là một vấn đề rất lớn, buộc những người đang chỉ trích chính phủ hoặc những người đang nói rằng họ không đồng tình với chính sách của chính phủ phải chịu một áp lực rất lớn. Họ chắc chắn bị bắt và giam giữ.
Vì vậy, nó chắc chắn buộc những người bảo vệ nhân quyền phải chịu đựng một tình huống rất khủng khiếp.
Vì vậy, nó rất tồi tệ về nhân quyền và tự do báo chí bởi vì nếu chính phủ trừng phạt một nhà báo hoặc blogger hoặc nhà văn vì họ bày tỏ ý kiến của mình, và điều đó cũng sẽ đặt ra một rào cản lớn để một chính phủ không tiếp cận với dân chủ, bởi vì các quyền cơ bản, đặc biệt là quyền tự do ngôn luận, là nền tảng để một chính phủ đạt được môi trường dân chủ.
Hoàng Trung – Thoibao.de (Tổng hợp)
>>> Những khoản nợ khủng của doanh nghiệp nhà nước
>>> Facebook: Mark Zuckerberg ‘đích thân ký với Việt Nam để chặn bài “chống nhà nước”‘
>>> “Quan trí” Việt – chuyện cũ từ bao lâu nay
Facebooker gây nhiều tranh cãi Nguyễn Phương Hằng bị nhà báo kiện
Cách cài vượt tường lửa miễn phí:
Điện thoại di động (mobile phone) = https://bit.ly/2QCRpE7
Trình duyệt (browser) = https://bit.ly/3hKTidT
