Quân đội Trung Quốc đang tiến hành tập trận bắn đạn thật ở khu vực gần Bán Đảo Lôi Châu, thuộc tỉnh Quảng Đông, nơi gần sát với Đảo Hải Nam, truyền thông nước này tường thuật.
Cuộc tập trận diễn ra tại vùng cửa ngõ đi vào Biển Đông bắt đầu từ hôm thứ Bảy, giữa lúc căng thẳng trong quan hệ Mỹ-Trung đang gia tăng liên quan tới nhiều vấn đề, trong đó có chủ đề tranh chấp Biển Đông và Hoa Kỳ bán vũ khí cho Đài Loan.
Kênh truyền hình Hoàn Cầu (CGTN) thuộc truyền hình quốc gia Trung Quốc hôm 25/7 đăng một đoạn video với nội dung nói các chiến đấu cơ thuộc một lữ đoàn không quân trong Lực lượng Hải quân của Bộ Tư lệnh Tác chiến Miền Nam bắn đạn thật xuống mục tiêu trên biển.
Bản tin của Hoàn Cầu Thời báo dẫn lời một chuyên gia quân sự Trung Quốc, nói việc tập trận nhiều khả năng sẽ gồm các hoạt động không-đối-hạm và không-đối-không của các chiến đấu cơ quân đội Trung Quốc.
Chuyên gia này cũng hy vọng rằng đây sẽ là lần tập trận chung với sự tham gia của các binh chủng khác nhau, trong đó có Hải quân và Pháo binh, với việc sử dụng hệ thống phòng không bằng tên lửa đạn đạo của Trung Quốc.
Tin cho hay lần tập trận này sẽ diễn ra trong hai giai đoạn.
Giai đoạn một sẽ từ thứ Bảy đến thứ Hai, tại một vùng biển rộng lớn hình chữ nhật ngoài khơi Bán đảo Lôi Châu. Giai đoạn hai từ thứ Ba cho tới ngày 2/8 ở khu vực nhỏ hơn, hình tròn với bán kính 8km, nằm bên trong vùng biển đó, theo thông báo của quân đội Trung Quốc.
Thông báo cho biết, cuộc tập trận sẽ bao trùm một khu vực rộng lớn và được thực hiện với loại đạn “có sức công phá mạnh mẽ”. Quân đội Trung Quốc cấm mọi hoạt động tàu thuyền dân sự đi vào khu vực này cho tới khi tập trận kết thúc.
Trung Quốc gần đây đã liên tiếp có các cuộc tập trận ở Biển Đông, gồm đợt thao diễn bắn đạn thật của máy bay ném bom thuộc Hải quân của Bộ Tư lệnh Tác chiến Miền Nam Quân Giải phóng Trung Quốc, máy bay ném bom diễn tập tuần tra ban đêm trên biển trong các ngày 20-22/7, và máy bay chống tàu ngầm diễn tập hồi đầu tháng Bảy, Hoàn Cầu Thời báo trích dẫn các thông cáo báo chí của quân đội Trung Quốc nói.
Cuộc tập trận mới nhất diễn ra vào lúc quân đội Mỹ có những hoạt động mạnh mẽ ở Biển Đông.
Hoa Kỳ hồi đầu tháng đã triển khai hai hàng không mẫu hạm cùng các đội tàu hộ tống, tàu chiến tiến vào Biển Đông, và gửi máy bay do thám vào khu vực.
Tuần trước, lần đầu tiên Washington bác bỏ các đòi hỏi trên biển của Trung Quốc đối với Biển Đông, nơi mà nhiều nước khác trong khu vực, trong đó có Việt Nam, cũng tuyên bố chủ quyền.
Máy bay trinh sát Mỹ hiện diện kỷ lục trên biển Đông
Theo một viện nghiên cứu của Trung Quốc, máy bay trinh sát Mỹ đang được triển khai nhiều đến mức kỷ lục ở bờ biển Trung Quốc và biển Đông.
Viện nghiên cứu Tình hình Chiến lược biển Đông (SCSPI) cho biết chỉ riêng tuần trước, nhiều máy bay trinh sát E-8C của Không quân Mỹ đã bị phát hiện trong phạm vi 100 hải lý của bờ biển Tây Nam tỉnh Quảng Đông trong 4 đợt riêng biệt.
Vào ngày 23-7, SCSPI công bố một bản thu âm cho thấy điều dường như là lời cảnh báo từ hải quân Trung Quốc đối với một máy bay quân sự Mỹ để yêu cầu máy bay này chuyển hướng, nếu không sẽ bị ngăn chặn.
Hiện chưa rõ máy bay trên là loại nào nhưng nó được cho là đã bay gần bờ biển phía Nam của Trung Quốc, phía Bắc eo biển Đài Loan. Và cũng không có thông tin về việc liệu Trung Quốc có triển khai máy bay ngăn chặn hay không.
“Vào lúc này, quân đội Mỹ đang triển khai 3-5 máy bay trinh sát mỗi ngày đến biển Đông. Trong nửa đầu năm 2020, việc trinh sát trên không của Mỹ với khu vực này đã bước vào giai đoạn mới với tần suất cao hơn, khoảng cách tiếp cận gần hơn và nhiệm vụ đa dạng hơn rất nhiều” – SCSPI cho biết.
Viện nghiên cứu này tiết lộ máy bay Mỹ đã mạo hiểm “đến gần một cách bất thường” vào không phận Trung Quốc nhiều lần kể từ tháng 4. Lần gần nhất là vào tháng 5 khi một chiếc máy bay P-8A Poseidon của hải quân Mỹ, được thiết kế cho chiến tranh chống tàu ngầm, áp sát gần giới hạn 12 hải lý gần đảo Hải Nam của Trung Quốc.
Các số liệu của họ cho thấy máy bay Mỹ thường tiếp cận khu vực cách đất liền khoảng 50 đến 60 hải lý. Một kỷ lục được thiết lập: Có đến 50 loại máy bay từ các căn cứ Mỹ đến biển Đông trong 3 tuần đầu tháng 7, trùng với thời điểm Mỹ và Trung Quốc tiến hành các cuộc tập trận riêng trong khu vực.
SCSPI cho biết họ thống kê được đến 8 máy bay Mỹ, bao gồm các loại P-8A EP-3E, RC-135W và KC-135 vào những ngày cao điểm, trong đó có ngày 3-7, khi tàu sân bay USS Ronald Reagan và USS Nimitz cùng với các nhóm tác chiến riêng tiến vào khu vực.
Xuất hiện bằng chứng cho thấy Trung Quốc đã triển khai các máy bay chiến đấu tới đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa đang tranh chấp trên Biển Đông, theo Forces.
Động thái này diễn ra hai ngày sau khi Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo tuyên bố rằng các yêu sách của Bắc Kinh đối với các nguồn tài nguyên ngoài khơi trên hầu hết Biển Đông là ‘hoàn toàn bất hợp pháp’.
Động thái này cũng nhằm đáp trả cuộc tập trận hải quân do Hoa Kỳ khởi xướng trên Biển Đông và căng thẳng gia tăng trên toàn khu vực nói chung, theo Forbes.
Các máy bay được cho là loại J-11B do Trung Quốc sản xuất, biến thể của máy bay chiến đấu Flanker nổi tiếng của Nga – ban đầu được biết đến với tên gọi Sukhoi Su-27 Flanker.
Dòng máy bay này tương đương với F-15 Eagle được sử dụng bởi Không quân Hoa Kỳ.
Những chiếc máy bay chiến đấu của Trung Quốc đang ở trên đường băng tại đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa. Mặc dù thực tế bị Trung Quốc chiếm đóng, nhưng đảo này cũng được Đài Loan và Việt Nam tuyên bố chủ quyền, và là một trong nhiều hòn đảo đang bị tranh chấp trong khu vực này.
Trung Quốc đã tăng cường xây dựng trên Biển Đông trong những năm gần đây và đã triển khai máy bay chiến đấu và máy bay ném bom tới khu vực này trước đó.
Trong một diễn biến khác, máy bay do thám E-8C của Mỹ đã xuất hiện gần bờ biển tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc hôm 17/7, theo thông tin trên Twitter từ Sáng kiến điều tra tình hình chiến lược Biển Đông (SCSPI), một nhóm nghiên cứu ở Đại học Bắc Kinh (Trung Quốc).
Trước đó, hình ảnh vệ tinh thương mại từ ngày 17/4 đến ngày 25/6 cho thấy Trung Quốc đưa máy móc hạng nặng tới bờ biển phía tây bắc đảo Phú Lâm để nạo vét, bồi đắp, theo Benarnews.
Chiến dịch bồi đắp đảo nhân tạo của Trung Quốc đã được thực hiện rộng khắp từ năm 2014 đến năm 2016 ở Biển Đông, phá hủy môi trường tự nhiên và quân sự hóa các bãi đá và rạn san hô nơi nước này chiếm đóng.
Bốn căn cứ lớn nhất mà Trung Quốc duy trì ở Biển Đông – Đá Subi, Đá Chữ Thập, Đá Vành Khăn, và Đảo Phú Lâm – hầu như không thể nhận ra kể từ khi việc bồi đắp kết thúc vào năm 2017, tạo ra các bến cảng nước sâu, đường băng, và nơi sinh hoạt. Nhưng việc nạo vét quy mô nhỏ vẫn tiếp tục, như hình ảnh vệ tinh mới nhất này cho thấy.
Việc nạo vét mới trên đảo Phú Lâm được Trung Quốc thực hiện vào thời điểm nhạy cảm, theo Benarnews.
Hồi tháng Năm, Indonesia đã cùng với Việt Nam, Philippines và Malaysia tố cáo Trung Quốc về việc khẳng định chủ quyền đối với toàn bộ Biển Đông trong một loạt các công hàm gửi lên Liên Hiệp Quốc.
Indonesia viện dẫn phán quyết năm 2016 của Tòa án Trọng tài Thường trực, bác bỏ hầu hết các yêu sách của Trung Quốc đối với vùng biển tranh chấp, khẳng định không một ‘hòn đảo’ nào của Trung Quốc có thể tạo ra các vùng đặc quyền kinh tế và chúng chỉ là các bãi đá.
Gần đây, Trung Quốc đã cố gắng đe dọa Việt Nam về việc hợp tác khai thác dầu trên Biển Đông với một đối tác quốc tế bằng cách đưa một tàu khảo sát vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam vào ngày 17/6.
Hai nhóm tác chiến tàu sân bay của Hải quân Hoa Kỳ hôm thứ Sáu 17/7/2020 nối lại các cuộc tập trận chung hiếm thấy ở Biển Đông, lần thứ hai trong tháng Bảy các siêu chiến hạm Mỹ phối hợp diễn tập trong vùng biển tranh chấp.
Hai nhóm tác chiến tàu sân bay USS Ronald Reagen và USS Nimitz với tổng cộng hơn 12.000 nhân viên quân sự cùng các tuần dương hạm và tàu khu trục hộ tống đã khởi sự hoạt động ở Biển Đông từ hôm nay, 17/7, Hạm đội Thái Bình Dương của Hoa Kỳ cho biết trong một thông báo.
Hai nhóm tác chiến tàu sân bay, cùng hơn 120 máy bay được triển khai, đang tiến hành các cuộc tập trận không quân chiến thuật “nhằm duy trì khả năng sẵn sàng ứng chiến và nhuần nhuyễn trong chiến đấu“, thông báo của Hải quân Hoa Kỳ cho biết.
Văn phòng Quan hệ Công chúng của Đệ thất Hạm đội Hoa Kỳ hôm 16/7 nói hoạt động của hai nhóm tàu sân bay USS Nimitz và USS Reagan là để “sát cánh với với các đồng minh và đối tác trong khu vực có cùng chí hướng”, và các hoạt động này trực tiếp hỗ trợ quyết tâm của Hoa Kỳ thực thi tự do hàng hải, cho máy bay và tàu thuyền hoạt động ở bất kỳ nơi nào mà luật pháp quốc tế cho phép”, Chỉ huy Hạm đội 7, Phó Đô đốc Bill Merz nói.
“An ninh và ổn định là thiết yếu cho hòa bình và thịnh vượng của mọi quốc gia, đó là lý do tại sao Hải quân Hoa Kỳ có mặt và luôn trong tư thế sẵn sàng ở Thái Bình Dương”.
Chuẩn đô đốc James Kirk, Tư lệnh Nhóm tác chiến Tàu sân bay Nimitz, cũng nhấn mạnh Hoa Kỳ sẽ hoạt động ở bất cứ nơi mà luật pháp quốc tế cho phép “nhằm thực hiện cam kết đối với một khu vực Ấn Độ Dương- Thái Bình Dương tự do và rộng mở, và một trật tự thế giới dựa trên các quy tắc.”
Chuẩn đô đốc Jim Kirk nói sự hiện diện của hai tàu sân bay Mỹ trên Biển Đông không phải để phản ứng trước bất cứ sự kiện đặc biệt nào mà chỉ là hoạt động thường lệ nhằm nâng cao khả năng hiệp đồng tác chiến.
Ông nói: “An ninh và ổn định là thiết yếu cho hòa bình và thịnh vượng của mọi quốc gia, đó là lý do tại sao Hải quân Hoa Kỳ có mặt và luôn trong tư thế sẵn sàng ở Thái Bình Dương”.
Washington tuần này lần đầu tiên mô tả các yêu sách hàng hải của Trung Quốc ở Biển Đông là ‘bất hợp pháp’.
Ngoại trưởng Mike Pompeo nói:”Thế giới sẽ không cho phép Bắc Kinh coi Biển Đông là đế chế hàng hải của mình. Hoa Kỳ sát cánh với các đồng minh và đối tác ở Đông Nam Á trong nỗ lực bảo vệ quyền chủ quyền đối với các nguồn tài nguyên ở ngoài khơi, phù hợp với các quyền và nghĩa vụ của họ theo luật pháp quốc tế“.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington nói những cáo buộc của Mỹ là “hoàn toàn phi lý“.
Một tuyên bố của tòa đại sứ Trung Quốc nói “Mỹ bóp méo sự thật và luật pháp quốc tế … phóng đại tình hình trong khu vực và âm mưu gây bất hòa giữa Trung Quốc với các nước ven bờ khác”.
Những tuyên bố về chính sách của Washington vừa qua thể hiện rõ hơn cam kết của Mỹ về duy trì thượng tôn pháp luật ở Biển Đông, và Washington sát cánh với Hà Nội để bảo vệ quyền chủ quyền và lợi ích của Việt Nam nhất quán với luật pháp quốc tế, cũng như để bác bỏ tư duy “chân lý thuộc về kẻ mạnh” tại Biển Đông.
Đó là quan điểm của Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Kritenbrink thể hiện trong một bài viết đăng trên báo Thanh Niên hôm 20/7.
Đại diện ngoại giao của Mỹ tại Hà Nội nhắc lại sự kiện vào tháng 7/2016, một tòa trọng tài quốc tế ra phán quyết rằng theo Công ước Liên Hiệp Quốc về luật Biển (UNCLOS) 1982, không có cơ sở pháp lý cho bất cứ quyền lịch sử, quyền chủ quyền và quyền tài phán nào của Trung Quốc trong khu vực được gọi là “đường lưỡi bò” mà Bắc Kinh vẽ ra trên bản đồ về Biển Đông, ngoài những điều được quy định tại UNCLOS.
Nhưng trong 4 năm qua, Trung Quốc phớt lờ phán quyết, đẩy mạnh chiến dịch hăm dọa nhằm làm suy yếu quyền chủ quyền và lợi ích của Việt Nam cũng như các nước ven biển khác ở Đông Nam Á, đại sứ Mỹ viết.
Hoa Kỳ ngày càng quan ngại khi Bắc Kinh lợi dụng việc thế giới tập trung đối phó đại dịch Covid-19 để đẩy các yêu sách của họ ở vùng biển đi xa hơn, thay thế luật pháp quốc tế bằng tư duy “chân lý thuộc về kẻ mạnh”, người đứng đầu phái bộ ngoại giao Mỹ ở Việt Nam bày tỏ.
Hoàng Trung – Thoibao.de (Tổng hợp)
>>> Biển Đông: Úc và Indonesia “điều quân” chống Trung Quốc
>>> Bắt gián điệp TQ – Mỹ đã rời Thành Đô
>>> Mỹ quyết “tiêu diệt” Đảng Cộng sản Trung Quốc
