Ngày 5/4, Facebook cá nhân của nhà giáo Thái Hạo có bài “Vua Tiếng Việt là ai?”
Thoibao.de giới thiệu tóm tắt bài viết này đến quý khán thính giả, nội dung như sau:
Vua Tiếng Việt là một trò chơi truyền hình, có mục đích và tham vọng khá lớn. Sau 2 năm, đã bị chỉ ra rất nhiều sai sót, đến nỗi, nhiều người đã cho rằng VTV nên dừng chương trình này lại. Tuy nhiên, chương trình này không những không dừng, mà còn lặp lại và phát sinh thêm lỗi.
Tác giả của chương trình Vua Tiếng Việt – đạo diễn trẻ Khuất Na Ly là con gái của nhà báo Tạ Bích Loan – Trưởng Ban sản xuất các chương trình Giải trí – Đài Truyền hình Việt Nam. Bà Loan cũng là người Chỉ đạo sản xuất chương trình này.
Theo tác giả Thái Hạo, ngoài những sai sót chuyên môn liên tục mắc phải, mà ông Hoàng Tuấn Công cùng nhiều người khác đã lên tiếng, Vua Tiếng Việt còn tồn tại nhiều vấn đề rất đáng bàn.
Trước hết, giỏi tiếng Việt cần được hiểu theo hai nghĩa: Thứ nhất, là người dùng tiếng Việt một cách chính xác, hay và hiệu quả; thứ hai, là người có tri thức sâu rộng, uyên bác về tiếng Việt.
Nội dung chương trình cho thấy, Vua Tiếng Việt chủ yếu được tổ chức theo hướng thứ nhất. Tuy nhiên, với cách hỏi – đáp như đang diễn ra, khó lòng mà tìm được Vua Tiếng Việt, dù có thể tìm ra được “nhà vô địch” với số tiền thưởng lên tới 320 triệu đồng.
Vì sao?
Vua Tiếng Việt có 4 phần chơi, gồm: Phản xạ, Giải nghĩa, Xâu chuỗi, Soán ngôi. Nhưng các phần chơi này đều có vấn đề.
Đầu tiên là Phản xạ. Những câu trả lời đúng trong phần này khó mà khẳng định được là người trả lời có giỏi tiếng Việt hay không. Ví dụ, cho các chữ cái được sắp xếp lộn xộn và yêu cầu xếp lại, để thành một từ đúng với đáp án của chương trình. Cách này cùng lắm chỉ tìm được người nhanh tay nhanh mắt, chứ khó mà nói lên điều gì.
Phần Giải nghĩa: Người chơi phải diễn giải làm sao để bạn chơi gọi đúng được từ mà chương trình đưa ra. Ví dụ: Để giúp bạn chơi gọi ra được từ “đậu tương”, một người chơi đã “giải nghĩa” như sau: “Từ ghép, hai từ. Từ thứ nhất là trong các loại đỗ… Đỗ gì mà để làm đậu ấy”. Một bạn nhấn chuông trả lời “tương đồng”. “Sắp đúng rồi đấy. Từ thứ hai… Nó nghiệm với một cái gì đấy”. “Mẩn ngứa ngoài da đấy”. Bấm chuông: “Tương ứng”. “Tương ứng, chính xác!”.
Cách “giải nghĩa” này hoàn toàn không phải là giải nghĩa, mà cũng chẳng giúp ai nâng cao hiểu biết tiếng Việt hơn, nếu không nói là góp phần làm hỏng tiếng Việt, làm lệch lạc nghĩa của từ.
Phần Xâu chuỗi: chương trình đưa ra những từ được sắp xếp lộn xộn và “người chơi giành điểm bằng cách sắp xếp các từ thành câu có nghĩa”. Lạ là, khi người chơi đã “sắp xếp thành câu có nghĩa”, nhưng không đúng ý chương trình, thì không chấp nhận. Ví dụ: với chuỗi “bát/ ba/ cơm/ Ăn/ những”, khi người chơi đưa ra đáp án là “Ăn những ba bát cơm”, thì lại không được chương trình chấp nhận, mà “đáp án đúng” phải là “Ăn cơm những ba bát!”.
Đây là một đòi hỏi vô lý, cách ra đề này không thể tìm ra vua được, cùng lắm nó chỉ có thể tìm ra người may mắn, bằng sự đánh đố của người ra đề.
Điểm qua mấy phần chơi của Vua Tiếng Việt, với cách “ra đề” và cách “làm bài” như thế, để thấy, nó gặp vấn đề rất lớn về “phương pháp thi cử”, nếu không nói rằng nó đang góp phần làm hỏng tiếng Việt, chỉ vì những thứ vui vui được tạo ra một cách rất tùy tiện của những pha mất điểm hoặc ăn điểm.
Một chương trình mà sai sót nhiều, về cả kiến thức chuyên môn và hỏng cả về “phương pháp thi cử” như vậy, liệu có thể nói rằng, đạo diễn của nó là một “tài năng”, ít nhất là đối với sự am hiểu tiếng Việt? Vai trò và trách nhiệm của đạo diễn lẫn chỉ đạo sản xuất ở đâu trước các sai sót và sai lầm này? Phải chăng những người tổ chức và sản xuất Vua Tiếng Việt đang “lực bất tòng tâm”?
Giỏi tiếng Việt trước tiên được thể hiện ở chỗ nói đúng, viết đúng (chính tả, ngữ nghĩa, ngữ pháp…) và cùng với nó là nói hay, viết hay, diễn tả được những nội dung từ đơn giản đến phức tạp, và có những sáng tạo độc đáo, góp phần làm giàu cho ngôn ngữ dân tộc. Ở Vua Tiếng Việt, hầu như tất cả những đòi hỏi này, ngoại trừ yêu cầu viết đúng chính tả. Oái oăm thay, ở chính nội dung này, Vua Tiếng Việt lại rất hay sai chính tả, với những lỗi nặng tới mức không ai có thể ngờ tới.
Thu Phương – thoibao.de
