Theo số liệu do tổ chức Minh bạch Thế giới (Transparency International), kết quả chống tham nhũng, tiêu cực của Việt Nam được đánh giá là có cải thiện. Theo đó, chỉ số nhận thức tham nhũng năm 2021 của Việt Nam được đánh giá đạt 39/100 điểm, đứng thứ 87 trong số 180 quốc gia, vùng lãnh thổ (tăng 3 điểm, 17 bậc so với năm 2020).
Trong bài viết trên tạp chí “Diễn đàn Đông Nam Á” vào ngày 23/2/2022, Tiến sĩ Nguyễn Hải Hồng, nghiên cứu viên danh dự tại Trung tâm Tương lai Chính sách, Khoa Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Queensland, Úc, nhận định: “Tổ chức Minh bạch Quốc tế đã nêu ra bốn yếu tố để đánh giá mức độ tham nhũng của các quốc gia bao gồm: Cơ chế kiểm tra và cân bằng quyền lực, xã hội dân sự độc lập, pháp quyền mạnh mẽ và báo chí tự do”. Tuy nhiên, “Đảng Cộng sản Việt Nam đã không tin tưởng để cho báo chí được tự do tố cáo tham nhũng và không muốn áp dụng bốn tiêu chuẩn chống tham nhũng hiệu quả của Tổ chức Minh bạch Quốc tế.”
Báo dangcongsan.vn hôm 30/6/2022, cho biết: “Trong 10 năm qua, cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật hơn 2.700 tổ chức Đảng, gần 168.000 đảng viên, trong đó có hơn 7.390 đảng viên bị kỷ luật do tham nhũng. Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã kỷ luật hơn 170 cán bộ cấp cao diện Trung ương quản lý, trong đó có 33 Ủy viên, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, hơn 50 sĩ quan cấp tướng trong lực lượng vũ trang.”
“Những con số này tiếp tục tăng – Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống Tham nhũng đã khởi tố và điều tra 390 vụ án tham nhũng liên quan đến 1.011 người vào năm 2021, trong đó có một Bí thư Tỉnh ủy, một Thứ trưởng Bộ Y tế và 10 tướng cấp cao trong Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam.” Ông Nguyễn Hải Hồng cho biết thêm trong bài bình luận của mình.
Tháng 11/2018, Quốc hội Việt Nam đã thông qua Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi). Chính phủ Việt Nam cũng đã chỉ đạo tăng cường kiểm tra và tổ chức thực hiện nghiêm các biện pháp phòng chống tham nhũng như: Đề cao tính liêm chính, thực hiện hiệu quả công tác kê khai và công khai tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức…
Chiến dịch đốt lò của ông Nguyễn Phú Trọng, Trưởng ban Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống Tham nhũng, ngoài mặt dường như là một chính sách không khoan nhượng đối với bất kỳ hành vi tham nhũng nào, nhưng thực tế không đạt được hiệu quả như người dân mong đợi. Ngày càng có nhiều vụ án tham nhũng ngàn tỷ được phanh phui, nổi bật mới đây là 2 đại án chuyến bay giải cứu và kit test Việt Á, làm chấn động dư luận, vì mức độ nghiệm trọng và liên đới đến vô số quan chức, đảng viên cộm cán.
Báo chí tự do là một trong những yếu tố quan trọng tham gia vào việc thúc đẩy sự minh bạch, phát hiện và điều tra tham nhũng. Như trong một bài viết vào ngày 8/11/2022, tờ baochinhphu.vn khằng định: “Công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục về chống tham nhũng, tiêu cực có nhiều đổi mới, vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị – xã hội, các cơ quan truyền thông, báo chí, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân trong chống tham nhũng, tiêu cực ngày càng được khẳng định và phát huy.”
Mặc dù luôn nêu chủ trương thúc đẩy vai trò của báo chí, nhưng thực tế cho thấy, cả báo chí nhà nước và tư nhân vẫn chịu sự kiểm soát của Đảng Cộng sản Việt Nam và không thể thoát khỏi vòng kim cô “kiểm duyệt”.
Tham nhũng đã trở thành một thứ virus lan truyền khắp vùng miền và trong mọi lĩnh vực ở Việt Nam. Càng khám phá nhiều vụ án thì chỉ càng cho thấy đó mới là một phần nhỏ của cây kim trong bọc. Vì vậy, vẫn luôn luôn tồn tại nhiều câu hỏi trong xã hội: Liệu còn bao nhiêu vụ án lớn chưa được phanh phui, và liệu rằng quyết tâm phòng chống tiêu cực của Đảng Cộng sản Việt Nam đã phát huy được hết tác dụng, hay chỉ là những cuộc thanh trừng nội bộ được che đậy kỹ lưỡng?
Quang Minh – thoibao.de (tổng hợp)
